Thursday, June 20, 2013

H Δημοκρατία της καταστροφής


Σε περισσότερα από ένα δελτία ειδήσεων διαβάζουμε από χτες τον ίδιο τίτλο: "Καταστροφή για τη χώρα οι εκλογές". Βέβαια οι εκλογές δεν είναι ακόμα καλά-καλά ούτε καν "διαφαινόμενες", ωστόσο οι αναντικατάστατοι ενημερωτές του έθνους και "υπεύθυνες φωνές" (λέγε με Ανδρέα Λοβέρδο) σπεύδουν να σημάνουν συναγερμό.

Ακόμα κι έτσι, τα πράγματα είναι λίγο πιο σοβαρά από το γινάτι του κ. Κουβέλη, την εμμονή του πρωθυπουργού στην τετραετία του και την αγωνία του κ. Βενιζέλου μπροστά στον εφιάλτη των προκαταρτικών επιτροπών που τον περιμένει εκτός κυβέρνησης. Και τα πράγματα είναι σοβαρά γιατί ο κόσμος εκεί έξω, αυτό που αποκαλούμε "κοινή γνώμη", οι πολίτες σε τελική ανάλυση όντως πιστεύει πως οι εκλογές ισοδυναμούν με καταστροφή. Για έναν μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας η προσφυγή στις κάλπες θα σημάνει "καθυστέρηση της δόσης", "υστέρηση εσόδων για το κράτος" και κατά συνέπεια των πληρωμών του, "αυξημένη αβεβαιότητα" και μύρια άλλα τέτοια κακά από τα οποία τώρα προφανώς αισθάνονται προστατευμένοι. Στην πραγματικότητα, αυτοί που τρομάζουν μπροστά στο φάσμα των εκλογών νιώθουν ολοένα και πιο ασφαλείς σε ένα κράτος που συντηρεί στρατόπεδα συγκέντρωσης για μετανάστες, επιστρατεύει απλήρωτους ναυτεργάτες, βασανίζει ληστές τραπεζών, κλείνει εν μια νυκτί νοσοκομεία και ερευνητικά κέντρα και νομοθετεί παρακάμπτοντας το κοινοβούλιο όχι μια και δύο αλλά δεκαεννιά φορές μέσα σε ένα ημερολογιακό έτος (τόσες είναι οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου που έχει συντάξει η μέχρι χτες (;) τρικομματική κυβέρνηση). Ακόμα περισσότερο, οι συμπολίτες μας που τρέμουν τις εκλογές δεν τρομάζουν όταν η ίδια η κυβέρνηση "που πρέπει να στηριχθεί" και "να εξαντλήσει την τετραετία" δεν τολμά καν να αποδείξει πως έχει την αρχή της δεδηλωμένης, τη στήριξη δηλαδή τουλάχιστον 151 βουλευτών, όπως φαίνεται πλέον ξεκάθαρα από τη διπλή άρνηση των υπουργών της να συζητηθούν τροπολογίες του ΚΚΕ εναντίον πρόσφατων πράξεων νομοθετικού περιεχομένου.

Πρόκειται για τους ίδιους πολίτες που παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα έγκριτους πολιτικούς αναλυτές να χαρακτηρίζουν ως "λάθος του κ. Κουβέλη" τη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΔΗΜΑΡ πριν τη χτεσινή συνάντηση των τριών αρχηγών των κομμάτων της κυβέρνησης. "Λάθος" γιατί προφανώς στις παρούσες συνθήκες οι γνώμες των βουλευτών που εξελέγησαν ένα μόλις χρόνο πριν είναι περιττές και δεν θα πρέπει να δένουν τα χέρια των κυβερνώντων μας. Πρόκειται για τους ίδιους πολίτες που περιμένουν ανήσυχοι την αντίδραση της ΕΕ, ενός οργανισμού που δεν έχει κανένα πρόβλημα με το κούρεμα καταθέσεων, την κατάργηση των απεργιών, την καταστολή των διαδηλώσεων, τις συλλήψεις δημοσιογράφων και τη λειτουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης σε ένα κράτος μέλος αλλά εμφανίζει μια καλπάζουσα αλλεργία κάθε φορά που αναφέρονται λέξεις όπως "εκλογές" και "δημοψήφισμα".

Κανένας αντίλογος στο ότι οι εκλογές -αν γίνουν- θα επιφέρουν αναστάτωση, αβεβαιότητα και αστάθεια. Μήπως δεν είναι ακριβώς αυτός ο ρόλος τους; Μήπως θα προτιμούσαμε εκλογές βεβαιότητος, ή μήπως νιώθουμε αυτή τη στιγμή τόσο σίγουροι για ένα μέλλον που δε θα θέλαμε να διακινδυνεύσουμε; Μήπως τρομάζουμε μπροστά στην απώλεια των "κατακτήσεων" της χρονιάς που πέρασε; το 30% της ανεργίας; τους απλήρωτους εργαζόμενους; τις επιστρατεύσεις; τους νέους πολιτικούς ήρωες που αναδείχτηκαν; πάνω από όλα την εν μέρει έστω κατάλυση των δημοκρατικών διαδικασιών ακόμα και μέσα στη βουλή; Τι απ' όλα αυτά δεν είμαστε διατεθειμένοι να ρισκάρουμε μπαίνοντας στην περιπέτεια μιας εκλογικής μάχης;  Οι εκλογές -αν γίνουν- θα φέρουν τους πολίτες για άλλη μια φορά προ των ευθυνών τους, θα δώσουν την ευκαιρία σε κάποιες δυνάμεις που ακόμα αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικές να δοκιμαστούν και την ίδια στιγμή θα δοκιμάσουν τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των πολιτών ενώπιον των παλιάτσων του νεοναζισμού.

Όσοι τις θεωρούν καταστροφή, το κάνουν επειδή κατά βάθος θα προτιμούσαν να τις έχουμε καταργήσει εδώ και καιρό. Και αυτή είναι η πραγματική καταστροφή για τη χώρα.


Friday, June 7, 2013

Θα χυθεί αίμα...


In armies, navies, cities or families, in nature herself, nothing more relaxes good order than misery.
Herman Melville, "Benito Cereno"

Διόρθωση: Το αίμα ήδη χύθηκε.
Στην Τουρκία οι διαδηλώσεις συνεχίζονται για έβδομη συνεχόμενη ημέρα και η επίσημη καταγραφή των θυμάτων (που ως είθισται είναι μάλλον μετριοπαθής) αποδίδει τρεις νεκρούς από πυροβόλα όπλα, τραύματα από πλαστικές σφαίρες και χτύπημα από (τυχαίως;) διερχόμενο ταξί.

Βέβαια η Τουρκία δεν είναι "Ευρώπη". Είναι στην ουσία ένα μιλιταριστικό κράτος με ολίγο από "οικονομικό θαύμα" και πολύ από ισλαμικό συντηρητισμό και λογικά δεν θα μπορούσαμε να περιμένουμε από τον Ερντογάν να ραίνει τους διαδηλωτές με ροδοπέταλα. Είναι όμως τα πράγματα διαφορετικά στην προοδευτική δύση; Μόλις την περασμένη εβδομάδα η αστυνομία της Φρανκφούρτης υποδέχτηκε τους διαδηλωτές έξω από την ΕΚΤ με πλαστικές σφαίρες. Στα στενά δρομάκια της Μαδρίτης ο ψεκασμός με δακρυγόνα από μικρή απόσταση είναι η πλέον διαδεδομένη τακτική. Και στην Ιερισσό τα δακρυγόνα και οι χειροβομβίδες κρότου-λάμψης έφτασαν μέχρι και στο προαύλιο του σχολείου.

Η γενικευμένη αστυνομική καταστολή δεν είναι λοιπόν "προνόμιο" αποκλειστικό της  "αναπτυσσόμενης" Τουρκίας. Ακόμα χειρότερα, το "προνόμιο" αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο ούτε για την "αναπτυγμένη" Ευρώπη. Σαφώς και τα γεγονότα καταστολής έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη της οικονομικής κρίσης αλλά η "θετική δράση" (affirmative action) ως τακτική γνωρίζει δόξες εδώ και μια οκταετία τουλάχιστον, από τα παρισινά banlieue του 2005 που ουσιαστικά έφεραν τον Σαρκοζύ στην εξουσία, την Αθήνα του Δεκέμβρη του 2008, το Λονδίνο των φοιτητικών διαδηλώσεων το 2010 και των φλεγόμενων προαστείων του 2011, ακόμα και τη Σουηδία πριν από λίγες εβδομάδες. Αν θέλουμε μπορούμε να πάμε ακόμα πιο πίσω, στη Γένοβα και στη δολοφονία του Κάρλο Τζουλιάνι το 2001 και στους (μετέπειτα απεργούς πείνας) συλληφθέντες και άγρια κακοποιημένους διαδηλωτές στη Θεσσαλονίκη το 2003. Είναι προφανές πως από τον καιρό που ο δεξιός Ντε Γκωλ άφηνε τους φοιτητές στα οδοφράγματα για τρεις ολόκληρες εβδομάδες, μέχρι την εποχή που η ελληνική αστυνομία κλείνει 3 με 4 σταθμούς του Μετρό τις ημέρες των κρίσιμων ψηφοφοριών στη Βουλή, πολλά έχουν αλλάξει. Με ένα να είναι το βασικότερο.

Κι αυτό είναι η πλήρης αποστασιοποίηση των κυβερνήσεων, των δημοκρατικά εκλεγμένων αστικών κυβερνήσεων από αυτό που λέμε εκλογικό σώμα, τους πολίτες. Η αποστασιοποίηση αυτή, πίσω από τον μανδύα κακώς εννοούμενων τεχνοκρατισμού, ορθολογισμούς και επιστημονικότητας όχι απλώς επιτρέπει αλλά επιβάλλει την καταστολή. Οι μεταμοντέρνες δημοκρατίες των "πλαστικών σφαιρών" δεν είναι απόρροια του εμπλουτισμού των σωμάτων ασφαλείας με υπερσυντηρητικά στοιχεία και αγράμματους κρο-μανιόν με γκλομπ. Είναι μέρος της ασκούμενης πολιτικής, μέρος βασικό και αναπόσπαστο. Ζούμε στην εποχή που οι αστικές μας δημοκρατίες των "νοικοκυραίων" αποδέχονται την λειτουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης (είναι κάτι άλλο η Αμυγδαλέζα;), επικροτούν τη χρήση πλαστικών σφαιρών σε διαδηλώσεις που συμμετέχουν ως και μαθητές, επιστρατεύουν απλήρωτους απεργούς, προσάγουν δημοσιογράφους, προχωρούν σε μαζικές εξώσεις αυτών που χρωστούν και σε αρπαγή των καταθέσεων αυτών που δεν χρωστούν τίποτα.

Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς πώς τέτοιες πολιτικές θα μπορούσαν όχι να υλοποιηθούν αλλά ακόμη και να σχηματιστούν ως σκέψη στα πιο συντηρητικά και οπισθοδρομικά μυαλά πριν από μια δεκαετία. Και φυσικά είναι αδύνατο να σκεφτεί κανείς πώς θα μπορούσαν να εφαρμοστούν χωρίς ένα γενικευμένο σχέδιο που να συνδυάζει από τη μία μαζική καταστολή και από την άλλη καταιγιστική προπαγάνδα. Η γενικευμένη απάθεια με την οποία οι πολίτες αντιμετωπίζουν αυτήν την κατάσταση θα πρέπει το δίχως άλλο να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης για τους ιστορικούς του μέλλοντος. Αιματηρές εξεγέρσεις έχουν ξεκινήσει με πολύ ελαφρύτερες αφορμές και το "δόγμα του σοκ" δεν μπορεί να εξηγήσει τη συλλογική χαύνωση, που μάλλον θα πρέπει να αποδωθεί στην πιο επιτυχημένη εκστρατεία μηντιακής προπαγάνδας από τον καιρό που κυνηγούσαμε τον Σαντάμ και τα όπλα μαζικής καταστροφής.

Όμως πρόκειται για μια ασταθή ισορροπία. Η τακτική της καταστολή μπορεί να τρομοκρατεί αποτελεσματικά αλλά ακροβατεί πάντοτε επικίνδυνα στα όρια της κοινωνικής έκρηξης. Από την άλλη πλευρά τα "δολώματα" της δημοκρατίας των στρατοπέδων συγκέντρωσης είναι ολοένα και λιγότερο θελκτικά και η μηντιακή εκστρατεία δεν θα μπορεί στο διηνεκές να τροφοδοτείται με σενάρια β' διαλογής για "ανάλγητους συνδικαλιστές" και "επιόρκους". Με ένα εκατομμύριο ανέργους και άλλους τόσους που δουλεύουν χωρίς να πληρώνονται, με εκατό χιλιάδες παιδιά που δεν μπορούν να κάνουν ούτε τα βασικά τους εμβόλια γιατί οι γονείς τους είναι ανασφάλιστοι το "θα χυθεί αίμα" δεν είναι ούτε ευχή ούτε φυσικά κατάρα αλλά απλώς το φυσικό επακόλουθο.

H φωτογραφία είναι από την ταινία "There will be blood" του Paul Thomas Anderson

Monday, May 20, 2013

Κοιτώντας το δάχτυλο


H σκόνη που εδώ και λίγες μέρες αιωρείται στην ατμόσφαιρα και δυσκολεύει την ορατότητα είναι -μας διαβεβαιώνουν- φαινόμενο μετεωρολογικό και προέρχεται από τη Σαχάρα. Οι μετωρολόγοι μας διαβεβαιώνουν επίσης ότι τα νέφη της αφρικανικής άμμου είναι παροδικά και πως θα διαλυθούν όταν οι βοριάδες επανέλθουν. Υπάρχει ωστόσο ένα είδος νέφους που αντί να διαλύεται πυκνώνει. Είναι η αχλύς που απλώνεται κάθε φορά που κάποιος προσπαθεί να τα βάλει με τη Χρυσή Αυγή και που λειτουργεί  σαν προπέτασμα καπνού που διευκολύνει τη "διαφυγή" της.

Την περασμένη Παρασκευή, στα πλαίσια μιας κοινοβουλευτικής συζήτησης ρουτίνας ο προεδρεύων της Βουλής, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Δραγασάκης διέκοψε αγόρευση βουλευτή της Χρυσής Αυγής (θα με συγχωρήσει που δεν συγκρατώ το όνομά του) καλώντας τον φρούραρχο με αφορμή απαξιωτικά σχόλια και αναφορές στην ομιλία του. Ο φρούραρχος τελικά δεν πρόλαβε να επέμβει, καθώς στο σύνολό τους οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής αποχώρησαν από την αίθουσα μέσα στη συνήθη οχλαγωγία και αλληλοεκτοξευόμενες προσβολές όπως "Γίδια" και ειρωνικά "Heil Hitler". Το γεγονός δεν είναι πρωτοφανές. Βουλευτές της Χρυσής Αυγής έχουν στο παρελθόν αποχωρήσει με τρόπο ακόμα πιο θορυβώδη ενώ βαρύτερες εκφράσεις έχουν ανταλλάξει και μέλη του κοινοβουλίου που ανήκουν σε πιο "καθώς πρέπει" κομματικούς σχηματισμούς.

Αυτό που απασχόλησε ωστόσο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κατά συνέπεια αυτό το "ακέφαλο σώμα" που αποκαλούμε "κοινή γνώμη" δεν ήταν ούτε οι εκφράσεις του βουλευτή που παρεκτράπηκε όπως το "Συζήτηση-σούπα", ούτε το "το Μίστερ Αλέξη" (αναφερόμενος στον Αλέξη Τσίπρα) ούτε το "Γίδια" προς τους βουλευτές που επικρότησαν την προτροπή του κ. Δραγασάκη να εισέλθει ο φρούραχος στην αίθουσα. Από την Παρασκευή πλήθος άρθρων, σχολίων και τηλεοπτικός χρόνος έχει αφιερωθεί στο "ατόπημα" του κ. Δραγασάκη που με την κίνησή του έδωσε τη δυνατότητα στην ΧΑ "να προβληθεί" και "να κερδίσει πόντους" για άλλη μια φορά. Κάποιοι έφτασαν πιο μακριά ακόμα με τον πρώην πολιτικό, νυν τέως πρόεδρο της "Δημιουργίας Ξανά" Θάνο Τζήμερο να καταφέρεται εναντίον του κ. Δραγασάκη από τις σελίδες της Athens Voice κατηγορώντας τον για μεροληπτισμό εναντίον της Χρυσής Αυγής ως μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, ενός κόμματος που κατά τον ίδιο τον κ. Τζήμερο, βρίσκεται πολυ πιο μακριά από το κοινό περί δικαίου αίσθημα απ' ότι η Χρυσή Αυγή. Όλα αυτά και άλλα πιο "ζουμερά" συνωστίζονται στις γραμμές ενός άρθρου με τον εύγλωττο τίτλο "Δραγασάκης Uber Alles". Τι ακριβώς συνέβη; Πώς φτάσαμε από τη συζήτηση για ένα νομοσχέδιο αυστηρότερης ποινικοποίησης των ρατσιστικών ενεργειών να συζητάμε πόσο "μακριά από το κοινό περί δικαίου αίσθημα" βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ και πόσο σκληρός πυρήνας ανομίας είναι το ΚΚΕ; Πώς περάσαμε από τη Μανολάδα και τα ρατσιστικά εγκλήματα στην "καταδίκη των δύο άκρων"; Πώς βρεθήκαμε μ' ένα βήμα από την καταδίκη της γλώσσας καφενείου στο κοινοβούλιο στην ανάλυση για το "λάθος του κ. Δραγασάκη" και πώς καταφέρνει η Χρυσή Αυγή παντού και πάντοτε να "κερδίζει σε προβολή" ανεξαρτήτως χειρισμών από τους πολιτικούς της αντιπάλους;

Πρόκειται για ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται με τρόπο που αρχίζει να μοιάζει με φάρσα είναι ακριβώς αυτό. Ο τρόπος δηλαδή με τον οποίον  οποιαδήποτε συζήτηση για τις δηλώσεις και τις ενέργειες μελών της Χρυσής Αυγής καταλήγει σε μια στρογγυλεμένη, "ίσων αποστάσεων" καταδίκη "των δύο άκρων". Ο Ηλίας Κασιδιάρης ξεσηκώνει την αίθουσα της προκαταρκτικής εξέτασης για τη Λίστα Λαγκάρντ, σπάζει ποτήρια στο πάτωμα, αποχωρεί αποκαλώντας "χοντρό" τον Βαγγέλη Βενιζέλο. Ναι, αλλά σχόλια έκανε και η Ζωή Κωνσταντοπούλου. Στη Μανολάδα, επιστάτες πυροβολούν εργάτες που ζητούν τα δεδουλευμένα. Ναι, αλλά εξίσου (;) παράνομο είναι και το ΠΑΜΕ που επιβάλλει με το ζόρι την συμμετοχή σε απεργίες. Μέλη της Χρυσής Αυγής κατεβάζουν με το "έτσι θέλω" μια θεατρική παράσταση. Κάποιος, κάπου θυμάται ότι κάτι ανάλογο είχαν επιχειρήσει προ δεκαετιών μέλη του ΚΚΕ για μια κινηματογραφική ταινία. Διαβάζοντας κανείς τις εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας, παρακολουθώντας τα δελτία ειδήσεων, διάφορα ιστολόγια και συζητήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης τολμά να υποθέσει πως το πρόβλημα δεν είναι ο υφέρπων ρατσισμός, η ναζιστική ρητορική και οι πρακτικές της που επανακάμπτουν, αλλά το ότι για τόσα χρόνια η ελληνική κοινωνία ανέχτηκε την ανομία του ΚΚΕ, τους τραμπουκισμούς του ΠΑΜΕ, τον κομμουνιστοφασισμό των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, τους αριστεριστές, αναρχικούς καταληψίες που ζούν και θάλλουν εδώ και δεκαετίες κάτω από την "ιδεολογική ηγεμονία της αριστεράς". Ακούγοντας στελέχη της κυβέρνησης όπως ο κ. Δένδιας και ο κ. Κεδίκογλου είναι να απορεί κανείς πως η Ελλάδα, κατάφερε κάτω από τόσο αντίξοες συνθήκες, να διατηρήσει το δημοκρατικό της πολίτευμα!

Το όλο ζήτημα θα ήταν για γέλια αν δεν ήταν για κλάματα. Ολοένα και συχνότερα γίνεται προφανής η προσπάθεια της κυβέρνησης, των στελεχών της και φίλιων πολιτευτών να εκμεταλλευτούν οποιαδήποτε ακρότητα της Χρυσής Αυγής ως πρόσχημα για να επιτεθούν στην αντιπολίτευση. Το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλες αριστερές πολιτικές δυνάμεις δεν "δικαιούνται δια να ομιλούν" για τον φασισμό, καθώς κουβαλούν στην πλάτη τους τα άγη του Σταλινισμού, των γκούλαγκ, τον λαϊκισμό του Τσαβισμού και την απειλή εξομοίωσης με την Βόρεια Κορέα. Την ίδια στιγμή, τα έργα και οι ημέρες των διαφόρων φασιστοειδών απολήξεων μπαίνουν με μεγάλη επιτυχία στο στόχαστρο των δημοκρατικών αντανακλαστικών των κυβερνητικών εταίρων. Η ΔΗΜΑΡ προτείνοντας ένα σχέδιο αντιρατσιστικού νόμου που αποδεικνύεται πυροτέχνημα και το ΠΑΣΟΚ παλιότερα με ένα αντιρατσιστικό βίντεο που βρήκε ενθουσιώδη υποδοχή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης φαίνεται πως έχουν αυξημένα δικαιώματα στην καταδίκη των φασιστικών ακροτήτων. Η ΧΑ, ο φασισμός και η ρατσιστική βία είναι νόμιμοι στόχοι για τους κυβερνώντες, αλλά στο απυρόβλητο από την αντιπολίτευση.

Όμως και οι όποιες καταδίκες μένουν εκεί, στο επίπεδο των εντυπώσεων και της τηλεοπτικής κατανάλωσης. Η τρικομματική κυβέρνηση έχει να ασχοληθεί με πιο επείγοντα θέματα από την κατρακύλα της δημοκρατίας στα πεζοδρόμια, ακόμα χειρότερα επιλέγει να την θυμηθεί μόνο ως αφορμή για να καταφερθεί εναντίον της αντιπολίτευσης με τρόπο υπερβολικό συχνά στα όρια του φαιδρού. Από την άλλη πλευρά οι όποιες προσπάθειες της αντιπολίτευσης πέφτουν στο κενό, αντιμέτωπες με τη θεωρία των δύο άκρων της οποίας οι θιασώτες αυξάνονται αφελώς και επικίνδυνα. Απομένει η "κοινή γνώμη" μπροστά σε αυτούς που δείχνουν προς το μέρος του κακού που έρχεται κατά πάνω μας να κοιτάει τα ίδια τους τα δάχτυλα με την καχυποψία και την απάθεια του ηλιθίου της παροιμίας.

Tuesday, February 5, 2013

Tuesday, July 31, 2012

"Διαβάζω και σκέφτομαι" (κατά το "σκέφτομαι και γράφω")

αντί κειμένου



γιατί καμιά φορά -καταπώς λέει και η πτωχοσοφία- μια εικόνα (έστω και σχολιασμένη) αξίζει όσο πολλές λέξεις